قلوه چینی یا بلوکاژ چست؟
قلوه چینی یا بلوکاژ چیست؟
با قراردادن یک لایه قلوه در روی خاک کوبیده شده، مانع از نفوذ آب به داخل مصالح کف سازی و در نتیجه کف ساختمان می شود به این عمل (( قلوه چینی یا بلوکاژ)) گفته می شود.
لذا به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت به کف طبقه زیرین ساختمانی که به طور مستقیم با زمین در تماس است، باید 25 تا 30 سانتی متر روی خاک کوبیده شده را قلوه درشت چیده و سپس روی آن یک قشر مخلوط شن و ماسه بریزید تا فواصل خالی بالای قلوه ها را پر نموده و یک سانتی متر روی کلیه سطوح را بپوشانید. در صورتی که تراز آبهای زیر زمینی به قدری بالا باشد که خشکه چینی نتواند مانع نفوذ رطوبت به کف ساختمان گردد، علاوه بر آن در زیر فرش کف اقدام به عایق کاری کف ساختمان می کند، عایق کف باید به طور مستقیم به عایق کرسی چینی به طور کامل و متصل و یکپارچه باشد.
لذا به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت به کف طبقه زیرین ساختمانی که به طور مستقیم با زمین در تماس است، باید 25 تا 30 سانتی متر روی خاک کوبیده شده را قلوه درشت چیده و سپس روی آن یک قشر مخلوط شن و ماسه بریزید تا فواصل خالی بالای قلوه ها را پر نموده و یک سانتی متر روی کلیه سطوح را بپوشانید. در صورتی که تراز آبهای زیر زمینی به قدری بالا باشد که خشکه چینی نتواند مانع نفوذ رطوبت به کف ساختمان گردد، علاوه بر آن در زیر فرش کف اقدام به عایق کاری کف ساختمان می کند، عایق کف باید به طور مستقیم به عایق کرسی چینی به طور کامل و متصل و یکپارچه باشد.
ارتفاع بلوکاژ چقدر باید باشد؟
ارتفاع بلوکاژ حداقل باید ۲۵ سانتی‌متر الی ۴۵ سانتی‌متر باشد، با این حال این میزان ارتفاع به رطوبت زمین بستگی دارد. هر چقدر که قدر رطوبت بیشتر باشد، مهندسان معماری ارتفاع بلوکاژ را بیشتر در نظر می‌گیرند و در مواردی که رطوبت خیلی زیاد باشد روی بلوکاژ را باید به وسیله قیرگونی پوشاند.
مراحل اجرای بلوکاژ کف
همانطور که گفته شد علت بلوکاژ کردن، عدم نفوذ رطوبت به کف می باشد. برای این کار باید مراحلی را طی کنید که به شرح زیر می باشد:
1-فشرده سازی خاک
اولین اقدام برای کف سازی به این صورت می باشد که سطحی که می‌خواهید کف سازی کنید را کاملا فشرده نمایید، که این عمل به چند علت زیر انجام می پذیرد:
• از بین بردن ناهمواری‌ها
• افزایش مقاومت پی
• شناسایی قسمت های ضعیف خاک
ماشین فشرده سازی خاک دستگاهی به نام کمپکتور می باشد، اگر محدودیت عرض نداشته باشید می‌توانید از انواع کمپکتور صفحه ای استفاده نمایید و اگر عرض کار شما کم است بهتر است از از کمپکتور های قورباغه ای استفاده نمایید.
• از بین بردن ناهمواری‌ها
• افزایش مقاومت پی
• شناسایی قسمت های ضعیف خاک
ماشین فشرده سازی خاک دستگاهی به نام کمپکتور می باشد، اگر محدودیت عرض نداشته باشید می‌توانید از انواع کمپکتور صفحه ای استفاده نمایید و اگر عرض کار شما کم است بهتر است از از کمپکتور های قورباغه ای استفاده نمایید.
2- اجرای بلوکاژ (قلوه سنگ ریزی)
برای اینکار باید از قلوه سنگ و لاشه سنگ استفاده نمایید. ابتدا یک لایه قلوه سنگ به ارتفاع حداقل ۲۵ الی ۴۵ سانتی‌متر روی کف بچینید، سپس یک لایه شن و ماسه درشت روی قلوه سنگ‌ها بریزید تا فواصل خالی را پرکند. تا همین جا عملیات بلوکاژ شما به پایان رسیده است، اما اگر رطوبت بالاتر باشد باید از یک لایه قیرگونی نیز استفاده نمایید.
این امر به ویژه برای خانه‌های مسکونی، مرغداری‌ها و گاوداری‌ها از اهمیت بالاتری برخوردار است. بعد از اینکه سطح قلوه سنگ‌ها را قیرگونی کردید، نوبت بتن ریزی می باشد، بهتر است حدود ۱۰ الی ۱۵ سانتی‌متر روی قیرگونی را بتن ریزی کنید، سپس بتن را با شیلنگ و ویبراتور ویبره کنید تا هیچ هوایی داخل آن نباشد.
زمانی که بتن تا زمانی که خشک شد، اگر با چکه روی آن رفتید حدودا نیم سانت داخل آن فرو رفتید می‌توانید با یک ماله پروانه ای سطح آن را ماله کشی کنید. بعد از بتن ریزی نیز با یک لایه ۳ سانتی ملات ماسه و سیمان روی بتن را بپوشانید و به وسیله یک شمشمه ماله تلسکوپی آنرا صاف نمایید. بعد از اینکه لایه ملات شن و سیمان کاملا خشک شد، می‌توانید فرش کف نهایی را اجرا نمایید که شامل انواع موزائیک، پارکت و غیره می شود.
این امر به ویژه برای خانه‌های مسکونی، مرغداری‌ها و گاوداری‌ها از اهمیت بالاتری برخوردار است. بعد از اینکه سطح قلوه سنگ‌ها را قیرگونی کردید، نوبت بتن ریزی می باشد، بهتر است حدود ۱۰ الی ۱۵ سانتی‌متر روی قیرگونی را بتن ریزی کنید، سپس بتن را با شیلنگ و ویبراتور ویبره کنید تا هیچ هوایی داخل آن نباشد.
زمانی که بتن تا زمانی که خشک شد، اگر با چکه روی آن رفتید حدودا نیم سانت داخل آن فرو رفتید می‌توانید با یک ماله پروانه ای سطح آن را ماله کشی کنید. بعد از بتن ریزی نیز با یک لایه ۳ سانتی ملات ماسه و سیمان روی بتن را بپوشانید و به وسیله یک شمشمه ماله تلسکوپی آنرا صاف نمایید. بعد از اینکه لایه ملات شن و سیمان کاملا خشک شد، می‌توانید فرش کف نهایی را اجرا نمایید که شامل انواع موزائیک، پارکت و غیره می شود.
درناژ
درناژ همان زهکشی بوده با این شرح که به منظور دفع و خروج آب های سطحی اضافی از طریق سفره زیر زمینی، عهده دار وظیفه می باشد تا از شستشوی مصالح و خرابی لایه زیرین جلوگیری شود. نفوذ آب به لایه های زیرین باعث کاهش ظرفیت باربری گشته و منجر به نشست و خرابی در لایه های مذکور می شود. برای این منظور پشت دیوارها و پی ها اقدام به سنگ ریزی با قلوه و یا لاشه می نمایند.
تفاوت بلوکاژ و درناژ
1. درناژ فرآیند دفع آبهای سطحی (از بالا به پایین) و بلوکاژ مانع عبور رطوبت (از پایین به بالا) می باشد.
2. در صورت عدم دستیابی به سنگ قلوه و با توافق دستگاه نظارت می توان از سنگ لاشه استفاده نمایید. (به استناد بند ۱۷-۳-۱-۱ نشریه شماره ۵۵) .
3. در زمان تهیه مصالح جهت اجرای خشکه چینی باید به این نکته توجه کنیم که حجم سنگ قلوه جهت بلوکاژ ۱۵ درصد و جهت سنگ لاشه ۲۰ درصد بیشتر از ابعاد نقشه درخواست و خریداری شود.
4. مصالح درناژ قابل ریختن (توسط کارگر) و مصالح بلوکاژ قابل چیدن (توسط کمک بنا و کارگر) می باشند.
5. در کف سازی ها از بلوکاژ و درناژ (مثلاً از جنس لاشه سنگ) در درون کرسی چینی استفاده می شود.
6. یکی دیگر از تفاوت های بلوکاژ و درناژ هم در اندازه سنگ ها می باشد. در واقع در بلوکاژ اندازه سنگ ها بزرگتر و در درناژ کوچکتر است. بلوکاژ لایه زیری و درناژ لایه بالایی می باشد).
2. در صورت عدم دستیابی به سنگ قلوه و با توافق دستگاه نظارت می توان از سنگ لاشه استفاده نمایید. (به استناد بند ۱۷-۳-۱-۱ نشریه شماره ۵۵) .
3. در زمان تهیه مصالح جهت اجرای خشکه چینی باید به این نکته توجه کنیم که حجم سنگ قلوه جهت بلوکاژ ۱۵ درصد و جهت سنگ لاشه ۲۰ درصد بیشتر از ابعاد نقشه درخواست و خریداری شود.
4. مصالح درناژ قابل ریختن (توسط کارگر) و مصالح بلوکاژ قابل چیدن (توسط کمک بنا و کارگر) می باشند.
5. در کف سازی ها از بلوکاژ و درناژ (مثلاً از جنس لاشه سنگ) در درون کرسی چینی استفاده می شود.
6. یکی دیگر از تفاوت های بلوکاژ و درناژ هم در اندازه سنگ ها می باشد. در واقع در بلوکاژ اندازه سنگ ها بزرگتر و در درناژ کوچکتر است. بلوکاژ لایه زیری و درناژ لایه بالایی می باشد).
بتن مگر یا مخلوط شن و ماسه روی بلوکاژ و درناژ؟
همانطور که ذکر شد برای جلوگیری از نفوذ رطوبت از پایین به بالا از بلوکاژ و برای جلوگیری از نفوذ رطوبت از بالا به پایین از درناژ استفاده می کنند.
حال روی کار بسته به باری که روی کف می باشد (مثلاً در مواقعی روی کف باربری زیادی دارد که در آن زمان یک دال بتنی مسلح بر روی آن اجرا می گردد یا در غیر این صورت به دلیل زیاد نبودن باربری فقط بتن مگر اجرا می شود.) باید یک سطح صافی را اجرا کرد تا بشود موزائیک و مصالح دیگری را روی آن اجرا کرد.
حال روی کار بسته به باری که روی کف می باشد (مثلاً در مواقعی روی کف باربری زیادی دارد که در آن زمان یک دال بتنی مسلح بر روی آن اجرا می گردد یا در غیر این صورت به دلیل زیاد نبودن باربری فقط بتن مگر اجرا می شود.) باید یک سطح صافی را اجرا کرد تا بشود موزائیک و مصالح دیگری را روی آن اجرا کرد.
حال دو گزینه مطرح می شود:
1. استفاده از مخلوط شن و ماسه روی درناژ
2. استفاده از بتن مگر روی درناژ
کاری که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه تر می باشد، استفاده از مخلوط شن و ماسه روی درناژ برای مسطح کردن سطح و سپس اجرای بتن مگر هست. به این علت که استفاده از بتن مگر در ابتدا به جای مخلوط شن و ماسه باعث ازدیاد حجم بتن مصرفی مگر می گردد و از آنجایی که بتن مگر قیمت بیشتری نسبت به مخلوط شن و ماسه دارد، بهتر است که ابتدا مخلوط شن و ماسه و سپس بتن مگر را اجرا کنید.
1. استفاده از مخلوط شن و ماسه روی درناژ
2. استفاده از بتن مگر روی درناژ
کاری که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه تر می باشد، استفاده از مخلوط شن و ماسه روی درناژ برای مسطح کردن سطح و سپس اجرای بتن مگر هست. به این علت که استفاده از بتن مگر در ابتدا به جای مخلوط شن و ماسه باعث ازدیاد حجم بتن مصرفی مگر می گردد و از آنجایی که بتن مگر قیمت بیشتری نسبت به مخلوط شن و ماسه دارد، بهتر است که ابتدا مخلوط شن و ماسه و سپس بتن مگر را اجرا کنید.
تاریخ انتشار: ۱۳۹۹/۰۳/۰۸