زهکشی گود ساختمانی

زهکشی گود ساختمانی

زهکشی گود ساختمانی چیست؟

یکی از مشکلات بسیار مهمی که سازندگان در هنگام گود برداری ساختمان با آن مواجه میشوند در واقع وجود آب در بستر سازه است که ممکن است به صورت سطحی یا زیرزمینی باشند. به فرآیندی که طی آن جریان آبرو را کنترل کرده و از نفوذ آب به فونداسیون و دیوارهای حائل در سازه جلوگیری به عمل آید زهکشی گود ساختمانی گفته می شود. طراحی و اجرای زهکشی گود ساختمانی یک فرآیند کاملا تخصصی میباشد که باید توسط متخصصین مجرب و حرفه ای انجام شود.
تهدیدهای احتمالی ناشی از ورود آب های زیر زمینی و فاضلاب ها در گود های ساختمانی عبارتند از:
  1. ظرفیت باربری خاک زیر فونداسیون را کاهش میدهد.
  2. باعث نشست و تخریب فونداسیون ها می گردد.
  3. باعث آسیب به سازه میگردد.
  4. منجر به تخریب پیشانی خاکی گود میشود.
  5. باعث ریزش گمانه‌های حفاری شده، مشکلات در حین اجراء شاتکریت و مشکلات اجرایی نظیر گیر افتادن ماشین آلات در گل و لای میشود.
  6. منجر به افزایش زمان و هزینه در پروژه میشود.

دلایل استفاده از سیستم های زهکشی در گود های ساختمانی:

  1. رفع خطر های احتمالی ناشی از ورود آب به بستر گود
  2. افزایش ظرفیت باربری خاک زیر فونداسیون
  3. کاهش زمان و هزینه در پایدار سازی و گودبرداری
  4. تامین سطحی خشک و ایده آل جهت اجرای فونداسیون و سازه
  5. جلوگیری از وارد شدن آسیب های احتمالی در زمان بهره برداری
زهکشی گود ساختمانی

انواع سیستم های زهکشی گود ها بر حسب نوع بهره برداری آنها:

1.    سیستم زهشکی موقت:

در این نوع سیستم زهکش، بعد از تمام شدن عملیات گود برداری و احداث سازه، پمپ آب چاه مادر را خاموش می کنیم تا آب زیر زمینی به تراز طبیعی خود باز گردد.

2.    سیستم زهکشی دائمی:

این نوع سیستم زهکش، در تمام مدت عمر سازه مورد بهره برداری قرار میگیرد و عملیات پمپاژ آب از چاه مادر صورت پذیرفته تا سطح آب زیر زمینی در تراز مورد نظر ثابت نگهداشته شود. لذا قابل توجه است که عملیات بازبینی و تعمیر و نگهداری سیستم زهکش و پمپ آب به صورت دوره ای صورت گیرد.

انواع سیستم های زهکش:

1.سیستم زهکش سطحی زیر فونداسیون:

 شامل کانال های زهکشی پر شده با مصالح زهکش مناسب، پتوی زهکش بستر و ایستگاه پمپاژ و ….

2.سیستم زهکش نیمه عمیق:

شامل تعدادی چاه و گالری اتصال‎دهنده آن ها و ایستگاه پمپاژ و حفاری شده در بستر گود میباشد.

3.سیستم زهکش عمیق:

شامل تعدادی چاه و گالری اتصال دهنده آن‎ها در ترازهای مختلف ارتفاعی و ایستگاه پمپاژ، حفاری شده تا ترازی پایین تر از کف گود و در محیط پیرامونی آن میباشد.

عایق بندی زهکشی گود ساختمانی

یکی از حساس ترین مراحلی که در عایق کاری ساختمان باید مورد توجه قرار گیرد زهکشی گودهای ساختمانی یا آب بندی گود ساختمانی می باشد. عایق کاری رطوبتی گود به کمک و استفاده از ایزوگام احتیاج به بستر سازی برای اجرای ایزوگام دارد ولی متاسفانه عمر این عایق رطوبتی بسیار پایین است که در بهترین حالت تقریبا ۵ سال بدون ترک می ماند.
در دسته محصولات ژئوسنتتیکی که در گود برداری ها در زمینه عایق کاری رطوبتی مورد استفاده قرار می گیرد ورق های پی وی سی و پلی اتیلن هستند که به آنها ژئوممبران گفته می شود. این عایق ها به شکل های رولی و با ضخامت  1.5 تا 4 میلیمتر در عرض بین یک متر تا دو متر و در برخی موارد معمولا به صورت بیشتری مورد استفاده قرار گرفته میشوند. ژئو ممبران ها بدون چسب و استفاده از جوش حرارتی به هم متصل می شوند و سطحی را ایجاد می کنند که برای آب و رطوبت غیرقابل نفوذ میباشند.
عایق کاری گود ساختمان

 کاربرد های ژئوگرید

برای زهکشی گودهای ساختمانی گروهی از خانواده ژئوسنتتیک ها هستند که جنس آنها پلی استر و پلی اتیلن و یا ترکیبی از این مواد می باشد و یا اینکه با مواد مشابه ترکیب می شوند و به صورت ورق های مشبک شده ایجاد می شوند را ژئو گرید می گویند. این ژئوگرید ها در واقع به عنوان تقویت کننده مناسب مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله کاربردهای ژئوگرید می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
1. ژئوگرید باعث تقویت شیب ها می شود.
2.مانع از ریزش کوه، صخره های سنگی میشود.
3.باعث افزایش مقاومت کششی و مکانیکی میشود.
4.باعث مسلح کردن خاک میشود.
5.در استحکام و تثبیت شیب های تند با نماهای سبز و متنوع مورد استفاده قرار میگیرد.
6.میتوانیم ساخت و اجرای دیوارهای حائل خاک مسلح تا زاویه ۹۰ درجه را داشته باشیم.
7.باعث مسلح کردن دیوارهای گچی و سیمانی میشود.

انواع روش های زهکشی گود ساختمانی

1.زهکشی و کنترل آب زیرزمینی با فرآیند انجماد

فرآیند انجماد برای خاک هایی مثل ماسه، شن و لای (silt) مناسبتر است. از این روش برای گود های عمیق مثل فونداسیون پل ها و ... به خصوص زمانی که گود قرار است نزدیک سازه¬ فعلی یا نزدیک برخی آبراهه ها ایجاد گردد، به طور مطلوب استفاده میشود. در فرآیند انجماد، با منجمد کردن خاک اطراف منطقه گودبرداری، فرازبند (بند موقت یا سد صندوقی) ساخته میشود.
لوله های با قطر کمتر را با فاصله حدود یک متر از همدیگر (فاصله مرکز به مرکز) دورتادور منطقه گود برداری شده فرو میکنند. چیدمان لوله ها باید به گونه ای باشد که ناحیه محصور در نقشه به شکل دایره باشد. سپس مایع منجمدکننده را به لوله ها میفرستند. از این فرآیند میتوان تا ۳۰ متر عمق گود استفاده کرد. برای زهکشی گود فونداسیون خانه از فرآیند انجماد استفاده نمیشود چون هزینه بسیار بالایی دارد.

2.تحکیم شیمیایی خاک

در این روش، خاک اشباع شده ای که نرم یا شبیه به گل و لای شده است، به واسطه واکنش های شیمیایی به توده ای نیمه جامد تبدیل می‌شود. سیلیکات سدیم یا کلرید کلسیم که معمولا در خاکستر بادی، سیمان، آهک یافت میشوند را روی خاک مالیده و یا با آن مخلوط میشود. سیمان، خاکستر بادی، آهک یا ترکیبی از این مواد شیمیایی نیز به خاک اضافه میشوند تا خواصش را تغییر داده و آن را تحکیم کند. از این روش زهکشی و کنترل آب زیرزمینی میتوانید برای کارهای کوچک مورد استفاده قرار دهید.

3.زهکشی و کنترل آب زیرزمینی با ساخت چاه های عمیق

در بیشتر مناطق، برای ساخت خانه از فونداسیون های کم عمق استفاده میشود. این روش برای زهکشی از گودال فونداسیون مناسب تر است. در این روش، زهکش ها و چاهک هایی با اندازه مناسب در کناره ها یا در یک گوشه گودال فونداسیون ایجاد میشود. زهکش ها آبِ زیر خاک را از کناره ها و ناحیه محصور گودال فونداسیون جمع آوری کرده و به چاهک منتقل میکنند.
آب از داخل چاهک به صورت مکانیکی یا دستی، به طور مستمر تخلیه میشود. این روش، ارزانترین روش زهکشی میباشد. در این روش میتوان با به کارگیری افراد معمولی و غیرماهر و با استفاده از یک پمپ کار را اجرا کرد. این روش کمک میکند که آب باران یا آب زیرزمینی را از گودال فونداسیون به واسطه نیروی جاذبه، حذف کنیم. به این روش، روش پمپ چاهک باز نیز گفته میشود. اگر گود بزرگ باشد، میتوانیم در راستای کناره ی طویل تر، چندین پمپ کار بگذاریم یا کافیست از کانال باریک و طویل یعنی (نهرآب) استفاده کنیم.
زهکشی گود

خدماتی که متخصصین زهکشی گود برداری ارائه می دهند شامل چه مواردی میباشند؟

در آخر به برخی از خدماتی که توسط شرکت های فنی مهندسی و شرکت های خدمات ساختمانی در زمینه زهکشی گود ساختمانی ارائه می شود به طور موردی اشاره میکنیم:
•    مشاوره و طراحی انواع مختلف سیستم های زهکش گودهای ساختمانی
•    مدلسازی و طراحی زهکشی با نرم افزارهای ژئوتکنیک
•    اجراء انواع روش های زهکشی گود ساختمانی شامل روش های زهکش سطحی، زهکش نیمه عمیق و زهکش عمیق
•    تامین کلیه مصالح مورد نیاز برای زهکشی گود ساختمانی
•    نظارت بر اجرای اصولی کار
 
تاریخ انتشار: ۱۳۹۸/۱۰/۳۰